روش و مدل حكومتى امام مهدى(عليه السلام) نو، بديع و بى نظير است كه بر اساس آن «ديگر هيچ سياستى و حكومتى، جز حكومت حقه اسلامى و سياست عادله قرآنى، در جهان جريان نيابد.» [1]

آنچه كه درباره شيوه حكومت دارى آن حضرت مى توان بيان داشت، تكيه بر روايات بسيارى است كه چشم اندازى از حكومت امام را در ابعاد اجتماعى، اقتصادى و سياسى ارايه كرده است. به نمونه هاى ذيل بنگريد:

1. او بخشنده است، و بى دريغ، مال و خواسته، به اين و آن دهد. نسبت به عمّال و كارگزاران و ماموران دولت خويش بسيار سختگير باشد، و با ناتوانان و مستمندان، بسيار مهربان. [2]

2. مهدى حق هر حق دارى را بگيرد و به او دهد. [3]

3. به همه مردم، حكمت و علم بياموزند. [4]

4. مهدى (عليه السلام)، به تاييد الهي، خردهاى مردمان را به كمال رساند، و در همگان فرزانگى پديد آورد. [5]

5. ظلم و ستم را براندازد و سراسر زمين را از عدل و داد بنا كند. [6]

6. عدالت او چنان باشد كه بر هيچ كس، در هيچ چيز، به هيچگونه، ستمى نرود. [7]

7. همه مردم، در زمان مهدى، توانگر و بى نياز شوند. [8]

8. همه اموال جهان، در نزد مهدى (عليه السلام) گرد آيد. [9]

9. مهدى (عليه السلام) اموال را، به صورت مساوى، ميان همگان تقسيم مى كند و كسى را بر كسى امتياز ندهد. [10]

10. در روزگار او همگان به رفاه و آسايش و وفور نعمتى بى مانند دست يابند.

11. در جهان جاى ويرانى نماند، مگر آنكه مهدى (عليه السلام) آنجا را آباد سازد. [11]

12. در قضاوت ها و احكام مهدى (عليه السلام)، و در حكومت وى، سرسوزنى ظلم و بيداد بر كسى نرود و رنجى بر دلى ننشيند. [12]

13. مهدى (عليه السلام) عدالت را، همچنانكه سرما و گرما وارد خانه ها مى شود، وارد خانه هاى مردمان كند، و دادگرى او همه جا را بگيرد. [13]

با تامل در نكته هاى زيباى فوق، مى توان به بخش دوم سؤال نيز پاسخ گفت، آنجا كه پرسشگر محترم از چگونگى نقش مردم در حكومت مهدى(عليه السلام) سؤال فرموده اند.

در طول تاريخ خواست عامه مردم، برپايى عدالت، برخوردارى از رفاه، رهايى از ستم و بهره مندى از امكانات عمومى به صورت عادلانه است. اين خواست به حق، آنان را به تعيين دولت ها و كارگزاران مى كشاند كه بسيارى از دولتمردان بر خلاف خواست عامه مردم عمل كرده و منافع شخصى و گروهى خويش را مقدم بر هر چيزى مى كردند. با اين وضعيت، هماره عطش عدالت خواهى در ضمير انسانها وجود داشته است و خداوند نيز براى اميد بخشى به مردم، آمدن چنين حكومتى را وعده فرموده است. [14] حال وقتى آنان مى نگرند كه با آمدن مهدى (عليه السلام)، اين وعده الهي براى رهايى مستضعفان از چنگ ستمگران تحقق يافته، حكومتى با شاخصه هايى چون عدالت، رفاه، امنيت و معنويت آمده است، با جان و دل پذيراى چنين حاكميتى خواهند بود.

بيا كه رايت منصورِ پادشاه رسيد *** نويد فتح و بشارت به مهر و ماه رسيد

جمال بخت ز روى ظفر نقاب انداخت *** كمال عدل به فرياد دادخواه رسيد

ز قاطعان طريق اين زمان شوند ايمن *** قوافل دل و دانش ،كه مرد راه رسيد

كجاست صوفى دجّال چشمِ ملحد شكل *** بگو بسوز كه مهدىِّ دين پناه رسيد [15]

البته نقش مردم در حكومت در هر عصر و دوره اى به شيوه ى خاص بوده است، در دوره اى با بيعت و در عصرى با راى مستقيم و غير مستقيم، و در آينده نيز دگرگونى شيوه ها نيز محتمل است.

پاورقي

[1] المهدى الموعود المنتظر، نجم الدين جعفر العسكرى، ج 1، ص 255.

[2] همان، ص 276.

[3] همان، ص 279.

[4] بحارالانوار، ج 52، ص 352.

[5] الكافى، ج 1، (كتاب العقل، ح 21).

[6] خورشيد مغرب، محمد رضا حكيمى، ص 33.

[7] الكافى، ج 4، ص 427.

[8] بحارالانوار، ج 51، ص 146.

[9] همان، ص 29.

[10] خورشيد مغرب، ص 34.

[11] همان ، ص 34.

[12] المهدى الموعود المنتظر، ج 1، ص 280.

[13] بحارالانوار، ج 52، ص 362.

[14] سوره قصص، آيه 5.

[15] حافظ شيرازى .